Kunst op palen, standbeelden op golfbrekers, met zand bedekte speeltuinen ... en beton. Veel beton. Een oneindig lappendeken van flats. En toch, als dat prachtige kustlicht goed zit, hangt er iets in de lucht dat de Belgische kust bijzonder maakt.
Costa Belgica documenteert de bijzondere bezienswaardigheden die je waarschijnlijk alleen langs de Belgische kustlijn zult zien... en net als de onophoudelijke bouwwoede (dat van die Belg en zijn baksteen, weet je wel) zal deze reeds waarschijnlijk nooit "af" zijn. Bij elke foto staat een tekstje. Of een woord. Niet per sé als duiding bij het beeld, maar als omschrijving van het gevoel dat ik had bij het maken van de foto. Komt het soms cynisch over? Dat kan. Maar het is niet mijn bedoeling om van deze reeks alweer een aanklacht tegen de Belgische betonnering te maken. Want onderliggend probeer ik toch altijd een bepaalde esthetiek, een bepaalde schoonheid bloot te leggen. En in België kan die nu eenmaal surrealistisch zijn.
Prints? Stuur een berichtje!
Een vroege winterochtend bij het begin van een zonnige dag. Dit is waarschijnlijk het mooiste moment om te genieten.
Leopold II trekt ten strijde met zijn leger strandcabines. Hopelijk wordt het geen koude douche.
Hoe meer hengels, hoe meer vangst.
Welkom aan de Belgische Kust. Als je wil schuilen, staat er altijd wel ergens een bouwsel... of in dit geval een zuilengalerij. Je kan ook een cabine huren op het strand voor je zomerspullen. En een ritje met een cuisse-tax is haast obligaat.
Ook de strandhoofden moeten mooi afgelijnd in de pas lopen. We gaan daar toch niet gewoon wat paaltjes zetten of rotsblokken neersmijten zeker.
Het hoogtij drukt de wandelaars haast van het zachte strand af. Ga maar op je harde dijk lopen in het laatste licht.
Een ononderbroken natuurlijk duinenzicht, daar doen we niet aan in België. We planten er wel een huis of villa in.
Appartement op de dijk te huur/te koop met zeezicht. Goud oplichtend in een voor kleffe romantici ongetwijfeld dromerige zonsondergang. Draai jezelf om en het uitzicht wordt tragischer... alsof de terugtrekkende zee stromende tranen achterlaat op het strand.
Betonnen borstwering met trapje. Opstapje naar de duinen, of afstapje naar de dijk, je mag kiezen.
De natuur, die moeten we in bedwang houden. Met dijken. Of muren. Af en toe hebben we natuurlijk wel een doorgangetje nodig... alhoewel, ook de mensen moeten we in bedwang houden. We zetten dan wel een hek (dat niet meer open kan).
Hier kan je lopen over het water.
Dansende golven rollen over het strand, weg en weer. In de verte dansende kranen van zeehavenindustrie, als gigantische ijzeren ridders met opgeheven lansen.
Hier brandt de lamp. Soms.
Achter de borstwering de afgrond. Of de zee.
Opdrogend regenwater na een storm. Het lijkt alsof de dijk huilt.
De pier van Blankenberge is een betonnen gevaarte uit 1933. Jawel, de eerste pier trouwens aan de vasteland-zijde van de Atlantische Oceaan. Intussen heeft het bouwsel al wel wat invullingen achter de rug (lunapark, Train World, Storms expo). Tussen 1999 en 2003 was een reanimatie aan de orde wegens betonrot. Tegenwoordig staat er op de kop een brasserie en heet het ding Belgium Pier.
Nog in Blankenberge: de Autodroom. Met een go-cart rondjes draaien, bijtanken aan de pomp en zelfs onder de pier door rijden. Het kan allemaal. Of beter gezegd kon. Want eind 2020 valt het doek. De pier wordt (alweer) gerenoveerd en na 57 jaar moet de piste weg.
Erwin schept geen ijs vandaag. De witte poort blijft gesloten, als uitgelopen slagroom over de pistachegroene barak. Niet erg, het is toch geen weer voor een crème-glace.
Laat ons wat creativiteit in het gebouw steken, dacht deze architect. De gevel zigzagt als de golven van de zee maar dan wel in rechte lijnen. En voor de gelukzakken op de bovenste verdieping: een oranje glas voor een gezellig warme gloed.
Iedereen welkom op de Salsa Fiesta. Olé!
King of the beach!
Het springkasteel is ontsnapt.
De Venetiaanse Gaanderijen in Oostende, de zee als reflectie in de golven van het glasgordijn. In 1988 maakte de grote belgische Magnum-fotograaf Harry Gruyaert hier een véél betere foto.
Storm aan zee. Eén moedige wandelaar die de beukende wind trotseert. Net als de kriskras geplaatste betonblokken.
"De zji trekt weg maar komt altijd were" (Ertebrekers). Beste nummer ooit over de zee. Punt.
Ooit won ik een prijs met deze foto. Gratis een weekend met diner in hotel Polaris in Oostende. De uitbater die de wedstrijd uitschreef kreeg achteraf zoveel commentaar op de uitslag, dat hij besliste nooit nog zoiets te doen.
Tafeltje voor twee, iemand?
Belgisch strandlicht.
Kleine huisjes houden naïef stand tegen oprukkende hoogbouw. Op de tweede rij is het drummen om nog net de zee te zien.
Wandelweg. Slingerend en golvend, maar toch hard en koud. En goed afgebakend uiteraard.
De vegetatie neemt de kleuren aan van het gesteente. Of is het andersom?
De Belgische kust doet je watertanden.
Garnaalvissers te paard, Oostduinkerke. Unesco immaterieel erfgoed. Uniek want dit is de enige plek in de wereld waar nog met paarden op garnaal wordt gevist. In de jaren '70 leek hun lot bezegeld. Nu zijn ze folklore geworden en is hun aantal weer wat gegroeid. Het verhaal gaat dat elke visser zijn eigen recept heeft voor het koken van de garnalen. In ieder geval, als je eens de kans hebt, ga kijken, proeven en beleven. Het is de moeite waard!
Pedalo's liggen klaar om door toeristen bevaren te worden. Maar het einde van het seizoen nadert. Zullen er nog kandidaten zijn?
Als toeschouwers in een theater kijken de strandcabines naar de performance van het signalisatiebord. De zee en de lucht is magisch blauw en nodig uit tot zwemmen. Maar het zal voor een andere keer zijn.
De Belgische kustchaos op zijn best: gebouwen, tramlijnen, bedrading, wegen... maar in de vroege ochtendzon puur goud.
Als een kolonne mieren slingert de rij cabines zich langsheen de duinen. Straks, als alle vakantiegezinnen wakker zijn en de kinderen te dolgedraaid zijn om nog binnen te blijven, zullen zij op hun beurt als mieren uitzwermen op het strand.
Golfslag.
"Dat staat als een paal boven water" nemen ze aan de kust letterlijk.
Hekwerk voor zandfixatie op het strand. Ik ga u de wetenschappelijke uitleg besparen.
Wachtershuisje van de veerman. Tegenwoordig moet de veerman niet meer wachten, want het huisje is intussen gesloop
Ooit gooide ik deze foto op Facebook met de titel "Staketsel" erbij. Wat een prachtig woord hebben jullie Belgen daarvoor, vertelde een Nederlandse vriend me dan. Ik moet hem gelijk geven. Het lijkt een woordencombinatie van staken en misbaksel. Maar lelijk is het allerminst, zowel het woord als de constructie niet.
Zwemmen in zeewater, maar geen fan van golfjes (of kwallen)? Dan is er het openluchtzwembad van Oostduinkerke.
Strandhoofden heb je aan de Belgische kust in zowat alle maten en vormen. Soms lijken ze een beetje op een aangespoelde walvis... of zoiets.
Een glinsterend zilveren hek om het gouden zand in bedwang te houden.
Kleurrijk restant van een grauw verleden.
Van Knokke tot in De Panne slingert de N34 zich langs de 67 kilometer lange Belgische kust. De kusttram volgt trouw haar spoor en glinstert op in het laatste zonlicht.
Oostendenaren die het verhaal achter deze houten constructie kennen, contacteer mij! Op de achtergrond de militaire constructies van de Halve Maan, de enige nog bewaarde Flaksite in België.
Doodlopende verlichting.
Voorzienigheid.
Nieuwsgierig kijken twee bronzen "pèèrdevisschers" uit over een bos sparrebomen. Nu liggen ze nog op een gigantische hoop, als gevallen soldaten in een massagraf. Straks worden ze op het strand gepoot en vormen ze het kerstbos van commerce. Met een gluhwein, jenever of geroosterde sprot erbij, wordt het nog echt Kerstmis.
Waarheid.
God wil zijn zeezicht bewaren en duwt de hoogbouw opzij.
Een onbuigzame basketring trotseert de elementen. Wie waagt zich aan een driepunter tegen de zuidwestenwind in?
Op het strand van Koksijde (vanaf de grens met Nieuwpoort tot in Sint-Idesbald) staat een rij meetpalen. Bij laag tij komen ze zo goed als volledig droog te staan. Is het vloed, dan kan je doorgaans nog net het topje boven de golven zien uitsteken. Op één of andere manier hebben ze een bepaalde aantrekkingskracht op mij en ik heb ze al vanuit -tig hoeken gefotografeerd. Heb je in 2012 het kunstproject Getij-Dingen02 bezocht, dan heb je misschien nog ergens diep verscholen in de schuif een programmaboekje liggen... met foto's van de palen door uw dienaar.
Auto's hoor je in vakken te parkeren, of er dreigt chaos. Het strand laat zich niet in hokjes dwingen. Maar dat kan je dan niet als chaos bestempelen.
Einde verhaal. Luiken gesloten. De ronde vormen maken binnenkort plaats voor meer strakheid.
Lege bloembak met zicht op duin.
Lege bloembak met zicht op gat in duin.
Als soldaten op een rij staat een reeks billenkarren te wachten op enthousiaste kindjes. Wie heeft er nu nooit met zo'n karretje de dijk onveilig gemaakt? Ook al huur je voor een kwartiertje, halfuur of een uur.... dit is tijdloos.
Een zonnige reflectie in de ramen van de dijkappartementen tekent leuke lichtvlekken in het zand (je ziet, het commentaar bij de foto's is niet altijd cynisch).
Betonwegje door de duinen. Atlantik wall restant. Bankje om te genieten.
urfschool.be
Strandrotonde.
Zandbak met speeltuin.
Zicht op zee. Meer moet dat niet zijn. Of ja kom, misschien toch een graad of tien warmer.
The Saloon in the Far West van de Belgische kust. The good, the bad and the ugly vinden we ongetwijfeld aan de toog.
Restanten van de vroegere camping Zeepark in De Panne. Het is gissen naar wat er doorheen de luidsprekers galmde. Nu rest een desolate vlakte waar je elk moment een figuur uit een spaghettiwestern verwacht. Je weet maar nooit met die Saloon enkele honderden meters verder... even verder).
Als een onbuigzame blok graniet blijft dit gebouw overeind. Het lijkt lichtjes hautain neer te kijken op alles dat rondom hem gesloopt is. Ook al liggen de rimpels van de tijd duidelijk op zijn huid, hij houdt het nog wel even vol.
Boudouin. Ik twijfel of de voormalige koning der Belgen hier ooit een voet heeft gezet. Lekker symmetrische constructie, dat wel... maar de discipline wordt doorbroken door de ene dissident die per se zijn/haar rolluiken open moest doen. Zucht.
EPILOOG IN ZWART/WIT
Pieren en staketsels zijn leuk. Je kan er op wandelen of op een bankje zitten alsof je boven de zee zweeft. Als het hard waait, voel je de zee bonken op het houtwerk. Ze zijn ook ideaal om zonsondergangen te bewonderen. De moderne Atlantik Wall moet je erbij nemen.
Het stormt en de meeuwen zweven alle kanten uit. Betonnen design-stoeltjes wachten op een moedige wandelaar die even wil gaan zitten. Tevergeefs. Hoogstens een van die meeuwen wil misschien even neerstrijken op de bankjes vandaag.
Kustlicht. Je hoeft er eigenlijk niet meer woorden aan vuil te maken. Het kan best een ganse dag guur zijn, rukwinden met geregeld een striemende plensbui. Maar dan trekt de hemel een beetje opent en strooit de zon gouden glitters over het stuivend zand. Zelfs in zwart/wit voel je de magie.
Mooi Verblijflaan. Zo heet de straat. Villa's met topligging maar zeker buiten het hoogseizoen blijven de rolluiken doorgaans gesloten. Links in beeld nog een stukje van de voormalige vakantiekolonie "De Sinjoorkens". Fantastische architectuur door Antoine Courtens, nu helaas aan haar lot over gelaten.
Voorpost. Als een pion die de rij torens, lopers, paarden, koning en koningin moet beschermen op het schaakbord van de dijkbebouwing.
Deze voormalige taverne wacht niet meer op klanten. Het gerinkel van glazen en koppen koffie is al lang uitgestorven. Buiten gaat het leven verder. Zomercabines op het strand. Wandelaar op de dijk. En skaters doen hun truukjes.
Parkeren met zeezicht. Tijdelijk. Tot een nieuwe torenkraan ook dit gaatje weer dicht metselt.
Als een leeg voetbaldoel wacht de bank op petanque spelers. Maar vandaag zal de pastis niet geschonken worden.
De bouwheer van dit appartementsblok was voorzienig en heeft een extra dijkje voorzien. Je weet maar nooit, met die stijgende zeespiegels en al...
Voor een royale behandeling van uw wagen.
Kunst op strandpalen. Een gesmaakt initiatief met de naam Getij-Dingen. Bij vloed komen de palen al dan niet gedeeltelijk onder water te staan, zo ook het kunstwerk dat erop gemonteerd is. En dat ondergaat dus evenzeer de kracht van de zee en de medogenloze inwerking van het zeezout. Dit mannetje heeft geen oog voor de zee. Hij tuurt naar de appartementen op de dijk. Misschien wel als ultieme wraak op de stiekemerds die vanop hun terras naar de twee meisjes met modebladen op het strand gluren.
Ten Oorlog! Maar de paarden zijn vast gemonteerd op het strandhoofd. En bij vloed komen ze ook nog eens half onder water te staan. Alsof de zee hen wil tegenhouden. Blijf maar hier, de strijd tegen de verstening is allang verloren.
Met enkel een sokkel als lichaam en hun identiek gelaat trotseren De Drie Wijsneuzen van De Panne weer en wind. Met hun monolithische gestalte torenen ze uit over de kustlijn. Ze passen in een traditie van realistische, publieke sculpturen die een heroïsche functie hebben, zoals het Vrijheidsbeeld in de haven van New York, de Cristo Redentor in Rio de Janeiro of in een ver verleden de Kolossus van Rodos. Ze staan er als hoeder of beschermengel voor wie op zee vaart, en als symbolische beschermer van een haven of kuststad. (www.beaufort2018.be)
Is het een garage? Is het een verloren gelopen ijzeren strandcabine? Nee, ik weet het niet.
